Resmi Gazete Tarihi: 16.11.1997 Resmi Gazete Sayısı: 23172
FİKİR VE SANAT ESERLERİNİN İŞARETLENMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
AMAÇ, KAPSAM VE HUKUKİ DAYANAK
AMAÇ
MADDE 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, fikir ve sanat eserleri nüshalarının üzerlerine konacak
özel işaret, rumuz, bandrol, kod, seri ve sıra numaralarına, bunların hangi eserler için nasıl
kullanılacağına, eser nüshalarının neresine konulacağına, nereden alınacağına, bunu taşımayan eser
nüshaları hakkında ne işlem yapılacağına ait usul ve esasları belirlemektir.
KAPSAM
MADDE 2 - Bu Yönetmelik fikir ve sanat eserlerinin işaretlenmesine ve süreli olmayan
yayınlarda bandrol kullanımına ilişkin ilke ve yöntemleri kapsar.
HUKUKİ DAYANAK
MADDE 3 - Bu Yönetmelik, 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanunu ve 5846
sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 4110 sayılı Kanun'la değişik 44 üncü maddesinin dördüncü
fıkrası ve 81 inci maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
İŞARETLENECEK ESERLER
MADDE 4 - İşaret, bandrol, rumuz, kod, sıra ve seri numarası verilecek eserler şunlardır:
a) Süreli olmayan yayınlar,
b) Her çeşit ses ve/veya görüntü taşıyıcıları ve teknolojinin geliştireceği her tür disk ve
disketler, taşıyıcı ortamlar-medya,
c) Bilgisayar programları,
d) Her çeşit malzeme veya teknikle yapılan güzel sanat eserlerinin röprodüksiyonları, yağlı
boya ve sulu boya tablolar, her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazılar ve tezhipler,
kazıma, oyma, kakma ya da benzeri usullerle maden, taş, ağaç ya da diğer maddelerle çizilen ya da
tespit edilen eserler, kaligrafi, serigrafi, heykeller, kabartmalar, oymalar, el işleri ve küçük sanat
eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri ile tekstil, moda tasarımları, fotografik eserler ve
slaytlar, grafik eserler, karikatür eserleri her tür tiplemelerin röprodüksiyonları.
İŞARET, RUMUZ, BANDROL, KOD, SIRA VE SERİ NUMARALARI
MADDE 5 - Fikir ve sanat eserleri nüshalarında kullanılacak işaret, rumuz, bandrol, kod ve
diğer numaralar şunlardır:
a) Ad, unvan, amblem.
Fikir ve sanat eserlerini çoğaltarak, satışa sunacak veya başka türlü ticaret mevkiine koymak
suretiyle umuma arz edecek olan gerçek ve tüzel kişilerin adı, unvanı ve varsa amblemi,
b) Bakanlık rumuzu.
Kültür Bakanlığı'nın 8 puntodan küçük olmamak üzere basılacak KB rumuzu.
c) Yıl kodu.
Eserin yayımlanacağı yılın son iki rakamı.
(Ek 1: Örnek A)
d) İl kodu.
Eseri çoğaltan ve yayımlayan gerçek ve tüzel kişinin bu faaliyetini gösterdiği veya yönettiği
ilin kodu. (Ek 1: Örnek B)
e) Yayımcı ve yapımcı kodu.
Yayımcı, ilim, edebiyat eserleri ile güzel sanat eserlerinin röprodüksiyonlarını yayımlayan,
yapımcı ise ses ve/veya görüntü taşıyıcıları ile disk ve disketleri ve benzerlerini üreten, ithal eden
gerçek ve tüzel kişilerdir. Yayımcı ve yapımcı kodu ise bu sıfatla Kültür Bakanlığı'na başvurarak bir
defaya mahsus alınan numaradır.
Yayımcı ile disk ve disketleri ve benzerlerini üreten ve ithal eden yapımcılar başvurularında
adını, unvanını, ikametgah ve iş adresini, faaliyetini bir işyerinden yönetiyorsa ticaret sicil kaydını; ses
ve/veya görüntü taşıyıcılarını üreten ve ithal eden yapımcılar, yapımcılık niteliklerini taşıdığını
gösterir Kültür Bakanlığı'ndan aldıkları belgenin bir örneğini başvurularına eklemek zorundadırlar.
f) Yayımcı ve yapımcı rumuzu.
İlim ve edebiyat eserleri ile güzel sanat eserlerinin röprodüksiyonlarını yayımlayanlar,
"YAYIMCI" kelimesinin baş harfi "Y" rumuzunu kullanırlar. Ses ve/veya görüntü taşıyıcıları ile disk
ve disketleri üretenler "ÜRETEN" kelimesinin baş harfi "Ü" rumuzunu, bu eserleri ithal edenler
"İTHAL" kelimesinin baş harfi "İ" rumuzunu kullanırlar.
Bu rumuzlar yayımcı ve yapımcı kodu ile birlikte, rumuzu önde olmak üzere kullanılır.
g) Yayım ve yapım numarası.
Yayımcının veya eser sahibinin yayımlayacağı her eser için, yapımcının ürettiği ve ithal ettiği
ses ve/veya görüntü taşıyıcıları ile disk ve disketlere, birden başlamak üzere sıra takip ederek verdiği
numaralardır.
Yayımcı ve yapımcı daha önceki yayınlarını numaralamış ise, son yayım numarasının üzerine
devam edecektir. Yayım ve yapım numarası vermemiş olanlar birden başlayarak numara vereceklerdir.
h) Seri numarası
Yayımlanacak nüshalara çoğaltma sayısı kadar ve birden başlayıp, sıra takip ederek
numaratörle verilen numaradır. Bu numaralamada her nüsha ayrı bir numara alır. İkinci ve daha
sonraki baskılarda, çoğaltmalarda seri numarası, son verilen rakamın üzerine sayılarak verilir. Bir
eserde seri numarası birden fazla kullanılamaz. Seri numarası güzel sanat eserlerinde kullanılacaktır.
Bu eserlerin baskı sayısı her esere ayrıca yazılacaktır.
ı) (Mülga: R.G.: 08.11.2001-/24577)
SÜRELİ OLMAYAN YAYINLARDA İŞARETLEME
MADDE 6 - Yayımcı ve eser sahibi yayımladığı her kitabın her nüshasının, birden fazla cilt
oluşturan ansiklopedilerde her cildin, fasikül halinde yayımlanan ansiklopedilerde her fasikülün dört
sayfalık kapağının uygun bir yerine adını, unvanını veya varsa amblemini ayrıca 6 puntodan küçük
olmamak üzere yıl kodu, il kodu, yayımcı kodu, yayın numarası olmak üzere basmak zorundadırlar.
(Ek 1, Örnek C)
SES TAŞIYICISI HER TÜRLÜ KOMPAKT-DİSK VE BENZERLERİNDE
İŞARETLEME
MADDE 7 - Fikir ve sanat eserlerini ses tekrarına yarayan plak, ses kaseti, kompaktdisk ve
benzeri taşıyıcıları ile yayımlamak üzere üreten ve ithal eden veya ithal ederek çoğaltan gerçek ve
tüzel kişiler;
a) Ad, unvan ve amblemini plak, ses kasetleri, CD ve benzerlerinin her iki yüzü üzerinde
<ı>yer alan etiket üzerine basmak,
b) Yıl kodu, il kodu, yapımcı kodu ve yayın numarasını 6 puntodan küçük olmamak üzere,
numaraları "nokta" işaretiyle ayırmak suretiyle, tek satır halinde plak ve kaset, CD ve benzeri
nüshaların her iki yüzündeki etiketlerin üzerine basmak,
c) Kültür Bakanlığı'nca hazırlanan ve plak, ses kaseti, kompakt-disk ve benzeri için
çoğaltılacak sayı kadar alınan bandroller, bu materyallerin uygun bir yerine dış ambalajdan görünecek
bir şekilde yapıştırmak,
zorundadırlar.
SİNEMA FİLMLERİNDE, VİDEO KASETLERİ, GÖRÜNTÜ TAŞIYAN DİSK VE
DİSKETLERDE VE BENZERLERİNDE İŞARETLEME
MADDE 8 - Sinema filmlerinde, video kasetlerinde, görüntü taşıyan disk ve disketlerde
işaretleme aşağıdaki biçimde yapılır.
a) Sinema filmleri ve video eserlerini üreten veya ithal eden gerçek ve tüzel kişiler
hazırladıkları etiketler üzerine ad, unvan ve amblemleri ile 6 puntodan küçük olmamak üzere yıl kodu,
il kodu, yapımcı kodu ile rumuzu ve yayın numarasını bir satır halinde basmak zorundadırlar. Bu
etiketler sinema filmlerinde bir film kutusuna yapıştırılır. Ayrıca, film ve video eserlerini üreten veya
ithal edenin adı, unvanı ve amblemi ile bu numaralar bütün nüshaların jeneriklerinde de aynı biçimde
yer alır.
b) Sinema filmleri, video kasetler için çoğaltılan sayı kadar Kültür Bakanlığı'nca bastırılan
bandrollerden alınarak film kutusu üzerine; video kasetlerde, kasetin sırt tarafının üst kısmına daha
önce bandrol için ayrılan yere; disk ve disket üzerindeki uygun bir yere dış ambalajlardan görünecek
bir biçimde yapıştırılır.
c) Sinema filmleri ve video kasetlerde; üretici veya ithalatçı rumuzu ve kodunun, (Ek 1. Örnek
D) 'de belirtilen biçimde jeneriğin ve filmin sonunda yer alması zorunludur. İsteyen yapımcılar, film
karelerinin sağ alt köşesinde onbir dakikalık aralıklarla üç saniye süreyle veya sürekli görülebilecek
şekilde de gösterebilirler.
UMUMİ MAHALLERDE KULLANIM
MADDE 9 - (Mülga: R.G.: 8/l1/200l-24577)
GÜZEL SANAT ESERLERİNİN İŞARETLENMESİ
MADDE 10 - Her çeşit malzeme ve teknikle yapılan güzel sanat eserleri, yağlıboya ve
suluboya tablolar, her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma,
oyma, kakma ya da benzeri usullerle maden, taş, ağaç ya da diğer maddelerle çizilen ya da tespit
edilen eserler, kaligrafi, serigrafi, heykeller, kabartmalar ve oymalar, el işleri ve küçük sanat eserleri,
minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri ile tekstil, moda tasarımları, fotografik eserler ve slaytlar, grafik
eserler, karikatür eserleri, röprodüksiyonlar ve her tür işlemlerde işaretleme;
a) Güzel sanat eserlerini çoğaltan, röprodüksiyon ve kartpostalları yayan gerçek ve tüzel
kişilerle kamu kurum ve kuruluşları, kartpostallarda bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen
işaret ve numaraları aynı maddedeki esaslar çerçevesinde her kartpostal için kullanır. Bu işaret ve
numaralar 20x30 cm. boyutlarındaki çoğaltmalarda arka sol alt köşesine bir satır halinde basılır.
b) Güzel sanat eserlerinin röprodüksiyonlarının 20x30 cm. boyutlarından büyük olanlarında,
bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen işaret ve numaralar aynı maddedeki esaslar çerçevesinde
her çoğaItımın ön yüzü sağ alt köşesine basılacaktır.
BİLGİSAYAR PROGRAMLARINDA İŞARETLEME
MADDE 11 - İşaretleme kapsamında öngörülen bilgiler, o bilgisayar programının dağıtıma
sunma şekline bağlı olarak, geleneksel yollar ile fiziksel bir taşıyıcı ortamda dağıtıma sunulmuş ise
taşıyıcı ortamın üzerinde disk-disket, CD-ROM, Tape ve benzerlerine paralel olarak bilgisayar
programının derlenmiş kodu içinde yer almalı ve bu program ilk çalıştırıldığında bilgisayar görüntü
biriminde yani monitörde görüntülenecek şekilde programın derlenmiş koduna yerleştirilmelidir. Eğer
bilgisayar programı geleneksel yolların dışında, fiziksel olarak taşıyıcı bir ortam dışında dağıtıma
sunulanlar tarafından yayma hakkı kullanılarak dağıtma sunulmuş ise işaretleme sadece bu bilgilerin
programın derlenmiş kodu içine yerleştirilmeli ve program ilk yüklendiğinde görüntülenmelidir.
İşaretleme aşağıdaki bilgileri içerir. İşaretlemede standart bir biçim zorunluluğu yoktur.
İşaretleme yükümlülüğü sadece Türkiye'de üretilen ve çoğaltılan bilgisayar programları için
geçerlidir. Bu işaretler;
Ad, unvan ve amblem: bilgisayar programını üreten ve çoğaltarak kullanıma sunan yani
kullanım lisansı veren veya başka türlü ticaret mevkiine koymak sureti ile son kullanıcıya arz edecek
gerçek ve tüzel kişilerin adı, unvanı ve varsa amblemi,
Yıl kodu: bilgisayar programının veya son sürümünün piyasaya sunulduğu yılın son iki
rakamı,
Sürüm yani versiyon, release numarası: bilgisayar programlarının sürüm numarası,
şeklindedir.
Üretici kuruluş, ürünle birlikte lisans anlaşması ve/veya özel sözleşme veriyorsa, yukarıda
belirtilen işaretlemede kullanılan bilgiler, anılan lisans anlaşması ve/veya özel sözleşmede
bulundurulmalıdır.
HOLOGRAFİK ÖZELLİKLİ GÜVENLİK ETİKETİ KULLANIMI
MADDE 12 - (Mülga:R.G. 08.11.2001-24577)
İŞARETLENMEMİŞ ESERLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER
MADDE 13 - Bu Yönetmeliğin hükümleri uyarınca işaretlenmemiş, bandrolsüz, sıra ve seri
numarasız fikir ve sanat eserlerini çoğaltan, dağıtan, satan veya her ne surette olursa olsun başkalarının
istifadesine sunanlar hakkında 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve 3257 sayılı Sinema,
video ve Müzik Eserleri Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır.
İŞARETLENMEMİŞ ESERLER İÇİN TALEP EDİLEBİLECEK HAKLAR
MADDE 14 - İşaret, bandrol, sıra ve seri numarası bulunmayan eserler için, eser sahibi veya
yetkili kıldığı hallerde meslek birliği 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili mevzuat
hükümlerine göre mali ve manevi hakları talep edebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SON HÜKÜMLER
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN MEVZUAT
MADDE 15 - 04.09.1986 tarihli ve 19211 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Fikir ve Sanat
Eserlerinin İşaretlenmesi Hakkında Yönetmelik" ve değişiklikleri, bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girmesinden itibaren yürürlükten kalkar.
EK MADDE 1 - (Değişik: R.G.:10.03.1998-23282) Bu Yönetmeliğin 12 nci maddesiyle
getirilen süreli olmayan yayınlarda bandrol kullanımı uygulaması 01.07.1998 tarihinde başlar.
GEÇİCİ MADDE 1 - (Ek: R.G.30.06.1998-23389) Süreli olmayan yayınlarda güvenlik
hologramı.kullanımı, 31.03.1999 tarihine kadar eser sahibi, hak sahibi veya çoğaltım hakkına sahip
yayınevinin isteğine bağlı olarak uygulanır.
YÜRÜRLÜK
MADDE 16 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde girer.
YÜRÜTME
MADDE 17 - Bu Yönetmelik hükümlerini Kültür Bakanı yürütür.
EK 1
Örnek A: 1995 yılı için 95
Örnek B: Faaliyetini Ankara'dan yönetiyorsa 06
Örnek C: "A Yayınevi ve X kişi, kurum veya kuruluş 1997 yılı içinde Ankara'da "B" adlı
kitaptan 5.000 adet yayınlasın; kitabın dört sayfadan oluşan kapağının uygun bir yerine, yayımlayanın
adı, ünvanı, varsa amblemi yer alır. Kapağın iç sayfalarının uygun bir yerine konulacak numaralar;
a) Yıl kodu: 97
b) İl kodu: 06
c) Yayımcı kodu: 0001 Bakanlıktan yayımcının aldığı numaradır. Bütün yayımladığı eserlerde
bu kodu kullanacaktır.
d) Yayımcı rumuzu: "Y"
e) Yayın numarası: 1 ilk yayın ise
Yukarıdaki örneklere göre; rumuz ve numaralar aşağıdaki gibi yeralır. 97.06.Y.0001.1
Örnek D: ÜRETİCİ RUMUZU: Ü YAPIMCI KODU: 004 Ü.004
İTHALATÇI RUMUZU: İ YAPIMCI KODU: 004 İ.004
